ლიეტუვის პატარა სოფელ კაირიშკაიში დილა ჩვეულებრივად დაიწყო. ბალახზე ნისლი იდო, მეზობელი ფერმიდან მამალი იყივლა და მოხუცი ედმუნდს ლაისვისი, ყოფილი საათების ოსტატი, ვერანდაზე იჯდა და მინანქრის ფინჯნიდან მაგარ ჩაის სვამდა.
ის მარტო ცხოვრობდა ძველ სახლში, რომელიც ახალგაზრდობაში თავად ააშენა. ცოლის გარდაცვალების შემდეგ იშვიათად გადიოდა კარიბჭეს მიღმა – გარდა მაღაზიაში პურის ან კატის საკვების საყიდლად წასვლისა. მაგრამ იმ დილით რაღაცამ აიძულა სკამიდან წამომდგარიყო: რბილი მეტალის ჩხაკუნი, თითქოს ვინმე შუშის ქილას ურტყამდა.
ედმუნდმა წარბები შეჭმუხნა.
„რა ჯანდაბაა…“ ჩაილაპარაკა მან და ეზოში გავიდა.
მიწაზე ისეთი რაღაცეები იდო, რომლებსაც არავინ ცნობდა.
მისი ეზოს შუაგულში, ძველ ჭასთან, სამი უცნაური ნივთი იდო. ერთი სპილენძის სფეროს ნახევარს ჰგავდა, მეორე – უცნობი სიმბოლოებით მოხრილი ლითონის ფირფიტას, ხოლო მესამე – მბზინავ ცილინდრს, საიდანაც სუსტი ორთქლი გამოდიოდა.
ედმუნდი ჩაიკეცა, შეხება სურდა, მაგრამ მის ხელში უეცრად მსუბუქი ჩხვლეტა იგრძნო, თითქოს სტატიკური ელექტროენერგია. ლითონი თბილი იყო, თითქოს ცეცხლიდან ახალი ამოსულიყო.
„შეიძლება ეს ნამდვილად თვითმფრინავის ნაწილი იყოს?“ გაიფიქრა მან და ცას გახედა. მაგრამ ცა სუფთა იყო. არც კვამლის კვალი, არც წვის კვალი.
მან მეზობელს, ანტანასს, ყოფილ სამხედროს დაუძახა. ის შემოვიდა, შეჭმუხნული, ჯოხი ეჭირა.
„ჯობია ამას არ შეეხო, ედმუნდ. ქიმიკატების სუნი ასდის…“
„ან იქნებ თანამგზავრი ჩამოვარდა?“ ჩაერია მისი მეზობელი, მარტა, რომელმაც, როგორც ყოველთვის, ყველაფერი გაიგო ღობის მიღმა.
ქალაქიდან ხალხი მოვიდა.
ერთი საათის შემდეგ, მოხუცის ეზო ათეული ადამიანით იყო გარშემორტყმული – ზოგი ტელეფონით იღებდა, ზოგი კი კამათობდა.
სანამ ანტანასი ჟურნალისტებს კამათობდა, ედმუნდს ორი კაცი მიუახლოვდა, რომლებიც ოფიციალურ კოსტიუმებში იყვნენ გამოწყობილნი, განმასხვავებელი ნიშნების გარეშე.
— „ეს პირველი იპოვე?“
— „გავედი. გავედი და აჰა, ისინიც იქ იყვნენ.“
— „არავინ შენიშნეთ?“
— „მხოლოდ კატა. და… შუქი. ელვისებური ციმციმი, მაგრამ ხმის გარეშე.“
კაცებმა ერთმანეთს მზერა გაცვალეს. ერთ-ერთმა მათგანმა დეტექტორის მსგავსი მოწყობილობა ამოიღო და ობიექტებს გადააფრიალა. მან სიგნალი გაავრცელა და მწვანედ აინთო.
— „სიმკვრივე უცნობია, ტემპერატურა სტაბილურია. საჭიროა იზოლირება.“
ნახევარი საათის შემდეგ ტყიდან სამხედრო სატვირთო მანქანა გამოჩნდა. ხალხს უკან დახევა სთხოვეს. ლითონის ნივთები ფოლგაში გახვეულ კონტეინერში მოათავსეს. ედმუნდი ღობესთან იდგა და უყურებდა, როგორ გადაიქცა მისი ეზო კინოგადასაღებ მოედნად.
და შემდეგ რაღაც უცნაური დაიწყო.
მეორე დღეს სოფელში ყველა ტექნიკა უცნაურად დაიწყო ქცევა.
ტელევიზორებმა ღამით თავისით ჩაირთო, მობილური ტელეფონების ბატარეები წუთებში დაცალა. ედმუნდის სახლში კი საათი, რომელსაც მთელი ცხოვრება ინახავდა, უცებ უკან დაიწყო მუშაობა.
„გაიგე? რადიო სისინს!“ – წუწუნებდა მარტა. „ძაღლები კი ღამით ყმუიან… როგორც ქარიშხლის წინ“, – დასძინა ანტანასმა.
იმ ღამეს ედმუნდი შუქზე გაიღვიძა. ეზოში არავინ იყო. მაგრამ ჭაზე რბილი ნათება ეკიდა, თითქოს ჰაერი კანკალებდა. და სადაც უცნაური საგნები წინა დღეს იყო, ახლა კვალი ჩანდა – იდეალურად მრგვალი, დამწვარი კვალი მიწაზე.
მეორე დილით ჯარისკაცები კვლავ მივიდნენ მოხუცის სახლში – ამჯერად ნიღბიანი ჯარისკაცები. მათ სთხოვეს, არავისთვის ეთქვა, რაც ნახა. მაგრამ ხმა უკვე გავრცელდა.
ახლა ტურისტები და მკვლევარები ჩამოდიან კაირისკაიში. ზოგი ამბობს, რომ ეს მეტეორიტის ფრაგმენტი იყო, ზოგი კი – რაღაცას შეეხო.
და მოხუცი ედმუნდი, რომელიც ყოველ საღამოს ვერანდაზე ზის, ჭას უყურებს და ჩურჩულებს:
„რომ იცოდეთ, რა ვნახე იმ ღამეს, აქ არ ჩამოხვიდოდით…“
