ანდრეის გარდაცვალებიდან სამი წელი გავიდა. მარიამისთვის ეს დრო მარადისობასავით გაიწელა. ის კვლავ ესაუბრებოდა მას გონებაში, როცა ყავას ადუღებდა, როცა სამსახურში მიდიოდა, როცა იძინებდა.
ყოველ კვირას სასაფლაოზე დადიოდა – ალაგებდა საფლავს, ახალ ყვავილებს დებდა და კვირის შესახებ უყვებოდა. ეს მისი ერთადერთი რიტუალი გახდა, რომელიც მის ცხოვრებას წონასწორობაში ინარჩუნებდა.
ის დილა მშვიდი იყო, თითქმის უქარო. მარია ნაცნობ ბილიკზე მიდიოდა, ხელში თეთრი შროშანების თაიგული ეჭირა. მაგრამ როდესაც მიუახლოვდა, გაჩერდა. ყვავილები უკვე ეყარა საფლავზე – ახალი, ნამით ჯერ კიდევ ნესტიანი.
ის გაიყინა. მის გარდა არავინ მოსულა აქ. არც მეგობრები, არც ნათესავები. ანდრეი ჩაკეტილი კაცი იყო, თითქმის არცერთი საყვარელი ადამიანი არ დარჩენილა. მარიამმა თაიგული მის გვერდით დადო და უცებ რაღაც შენიშნა ღეროებს შორის. პატარა, დაკეცილი ფურცელი.
კანკალებული თითებით გაშალა ფურცელი. მასზე სუფთა ხელით ეწერა:
„მალე შევხვდებით“.
მარიას თავი დახარა. მუხლებზე დაეშვა. ირგვლივ სიცარიელე იყო, მხოლოდ ფოთლების შრიალი ისმოდა. ის სიტყვებს ისევ და ისევ კითხულობდა და ახსნას ცდილობდა.
იმ საღამოს სახლში მოუსვენრად იყო. ძველ ფოტოებს, წერილებს, ტელეფონში შეტყობინებებსაც კი ათვალიერებდა. „იქნებ ვინმე ხუმრობს?“ გაიფიქრა მან. მაგრამ მასში სხვა გრძნობა გაცივდა – შიში და უცნაური წინათგრძნობა.
მეორე დღეს მან გადაწყვიტა დაბრუნება. ყვავილები ისევ იქ იყო, მაგრამ წერილი გაქრა. მის ადგილას ახალი თაიგული იდგა, იგივე სახის. და ისევ – ახალი.
მარიამ სასაფლაოს მცველს დაურეკა, მაგრამ მან მხოლოდ მხრები აიჩეჩა:
„ყოველდღე ვიღაც ყვავილებს ტოვებს. ქალი თავსაბურავში. ის დილით მოდის, სანამ ჩვენ აქ მოვალთ.“
მარიამ ადრე დაიწყო მოსვლა. რამდენიმე დღის განმავლობაში ზედიზედ, არაფერი. მაგრამ მეოთხე დილით მან კარიბჭესთან ფიგურა შენიშნა. ქალი მართლაც იდგა ანდრეის საფლავთან, დაიხარა, რომ თაიგული დაედო. მარია ჩქარობდა, მაგრამ როდესაც მიუახლოვდა, იქ არავინ იყო. მხოლოდ ნაკვალევი ნესტიან მიწაზე.
მას შემდეგ მან ყვავილები კიდევ ბევრჯერ ნახა. ხან ლენტით, ხან უბრალოდ ასე. მაგრამ ჩანაწერები აღარ იყო. მხოლოდ ერთხელ, მისი გარდაცვალების წლისთავზე, იპოვა ისევ ფურცელი. მასზე მხოლოდ ერთი სიტყვა ეწერა:
„მოიცადეთ“.
ახლა მარია სასაფლაოზე აღარ დადის. ის ამბობს, რომ ურჩევნია, ცოცხალი ახსოვდეს. თუმცა, მეზობლები ხანდახან იუწყებიან, რომ კვირაობით კარიბჭესთან ხედავენ ქალს, რომელსაც მუქი პალტო აცვია და თეთრი შროშანები უჭირავს ხელში.
