ანა მდინარის პირას პატარა ქალაქში ცხოვრობდა. ბავშვობიდანვე მდინარე მისთვის განსაკუთრებული იყო: ზაფხულში ფეხშიშველი დადიოდა იქ მეგობრებთან ერთად, ზამთარში კი ყინულზე სრიალებდა. თუმცა, წლების განმავლობაში მდინარე უფრო მშვიდი სეირნობის, ცხოვრებაზე ფიქრისა და დასვენების ადგილად იქცა.
იმ დღეს ყველაფერი ჩვეულებრივად ჩანდა. შაბათი დილა, კაშკაშა მზე, ნაზი ნიავი და რამდენიმე გამვლელი ნაპირზე. ანა წყლის პირას ვიწრო ბილიკზე მიდიოდა და მომავალ კვირაზე ფიქრობდა. ხელში სავაჭრო ჩანთა ეჭირა და მისი ფიქრები საოჯახო საქმეებზე ტრიალებდა.
მან ვერ შეამჩნია, როგორ გახდა ფეხის ქვეშ ქვა სველით სრიალა.
ფეხი გაუსრია, ჩანთა ხელიდან გაუვარდა და მომდევნო წამს ანა კივილით დაეცა.
ცივი წყალი სახეზე მოხვდა და სუნთქვა შეეკრა. სცადა გამოსვლა, მაგრამ დინება ძალიან სწრაფი იყო. ტანსაცმელში ცურვა შეუძლებელი იყო – ტანსაცმლით დასველებული იყო და ძირს ექაჩებოდა. ყოველი ამოსუნთქვა სასოწარკვეთილ მცდელობად იქცა, რომ ზედმეტი წყალი არ გადაეყლაპა. გული უცემდა, პანიკაში ჩავარდა და თავში მხოლოდ ერთი აზრი უტრიალებდა: „ვიხრჩობი…“
ამ დროს ნაპირზე მიდიოდა რექსი, მეზობლების დიდი მწყემსი. ის ყოველთვის ენერგიული და მამაცი იყო, მაგრამ ამ მომენტში მან ის, რასაც ჩვეულებრივ სასწაულს უწოდებენ, მოახდინა. შხეფისა და კივილის გაგონებაზე ძაღლი წყლისკენ გაიქცა.
ერთი წამითაც არ დააყოვნებდა, რექსი მდინარეში გადახტა. ყველგან წყლის შხეფები დაფრინავდა, მისი სხეული ძლიერად ჭრიდა წყალს. ანა იმ მომენტში თითქმის გონებას კარგავდა, ძალა ეცლებოდა, მაგრამ უცებ იგრძნო, რომ ვიღაც სახელოდან ექაჩებოდა.
ძაღლმა კბილებით მოჰკიდა ხელი და ნაპირისკენ გაიყვანა. წყალმა სახეში ხელი დაარტყა, დინებამ ორივეს წაყვანა სცადა, მაგრამ რექსი წარმოუდგენელი მონდომებით ნიჩბოსნობდა. მან გაიყვანა, დაბალი ღრენა გამოუშვა, თითქოს თავად მდინარეს ებრძოდა.
ხალხი ნაპირზე შეიკრიბა. ვიღაცამ დაიყვირა: „მოიცადე! მოიცადე!“
ვიღაც თოკისკენ გაიქცა, სხვები ცდილობდნენ მისთვის ჯოხის მიცემას, მაგრამ ყველაფერი ამაოდ – ძაღლმა დამოუკიდებლად მოახერხა.
ნაბიჯ-ნაბიჯ, მეტრი-მეტრი, რექსი ანას ხმელეთზე მიათრევდა. როდესაც ისინი არაღრმა წყლებს მიადგნენ, ის დაეცა, ჰაერი ძლივს ეჭირა და ახველებდა. მისი სხეული სიცივისა და შიშისგან კანკალებდა.
რექსი ახლოს იდგა, სველი და მძიმედ სუნთქავდა, მაგრამ თვალები უბრწყინავდა. როგორც ჩანს, მიხვდა, რომ რაღაც დიდი გააკეთა. მის გარშემო მყოფი ხალხი ტაშს უკრავდა და თავზე ეფერებოდა; ვიღაცამ ეს სცენა ტელეფონებითაც კი გადაიღო.
ანამ ძაღლს ჩაეხუტა, მის სველ კისერზე მიეკრა და ცრემლები წამოუვიდა. მისი ხმა კანკალებდა: „შენ გადამარჩინე… შენ ჩემი გმირი ხარ…“
მოგვიანებით, მეზობლებმა თქვეს, რომ რექსს ყოველთვის განსაკუთრებული ინტუიცია ჰქონდა. ის პრობლემებს დიდი ხნით ადრე გრძნობდა, სანამ ეს მოხდებოდა. მაგრამ იმ დღეს მან ისეთი რამ გააკეთა, რამაც არსებითად ადამიანის სიცოცხლე იხსნა.
ეს ამბავი სწრაფად გავრცელდა მთელ ქალაქში. გაზეთები წერდნენ „გმირული ძაღლის“ შესახებ, ბავშვები რექსს მოეფერებოდნენ, უფროსები კი პატივისცემით უქნევდნენ თავს პატრონებს, ამაყობდნენ, რომ მათ გვერდით ნამდვილი მხსნელი ცხოვრობდა.
მას შემდეგ, ანას არასდროს შეეძლო მწყემსის გვერდით გავლა ისე, რომ არ შეძრულიყო. ის მას საჭმელს აძლევდა, ეფერებოდა და ისე ელაპარაკებოდა, თითქოს ადამიანი ყოფილიყო. ყოველ ჯერზე, როცა მისი მზერა მის ჭკვიან თვალებს ხვდებოდა, გული მადლიერებით უცემდა.
ახლა კი, როცა მდინარეს გადაკვეთს, ყოველთვის ახსოვს ეს მომენტი – ყინულივით ცივი წყალი, სასოწარკვეთა… და ძლიერი თათები, რომლებმაც სიცოცხლე დაუბრუნა.
