მდინარე ყოველთვის მშვიდი იყო, ზარმაცად ბრწყინავდა სახლებს შორის. ბავშვები ნაპირთან თევზაობდნენ, მოხუცები კი სკამებზე ისხდნენ ჩაის ფინჯნებით ხელში. არავის სჯეროდა, რომ ეს შეიძლება საშიში გამხდარიყო. იმ ღამემდე.
ზედიზედ მესამე დღეა წვიმს. საღამოს წყალი ხიდებამდე ავიდა, შემდეგ ეზოებამდე და შუაღამისას პირველ სართულებამდე. ხალხი ქუჩებში დარბოდა, ბავშვებსა და დოკუმენტებს აგროვებდა, მეზობლებს ეხმარებოდა. ზოგი ყვიროდა, ზოგი ლოცულობდა, ზოგი კი უძრავად იდგა, ვერ იჯერებდა, რომ მათი სოფელი ბუნდოვანი, ცივი წყლის ქვეშ ქრებოდა.
დილის პირველი საათისთვის ელექტროენერგია გაითიშა. მხოლოდ სანთლები, ფარნები და ხანდახან ფარები ენთო. მდინარე ღრიალებდა. წყალმა ფიცრები, სკამები, სათამაშოები, ქათმის ფარდები და პატარა პომიდვრის სათბურიც კი წაიღო. მაშველებს არ შეეძლოთ მათი აყვანა. ზოგი ნავით ამოიყვანეს, ზოგი კი სახურავებზე თავად აძვრა.
დილით სიჩუმე ჩამოვარდა.
ნისლი დაბლა ეკიდა, ნაცრისფერ-თეთრი, ბამბის ბამბასავით. წყალი კვლავ ფარავდა სოფლის ნახევარს, მაგრამ აღარ ამოდიოდა. დარჩენილი ხალხი ჩუმად იდგა. ზოგი ტიროდა. ზოგი უბრალოდ სივრცეს გაჰყურებდა.
და უცებ ქალმა იყვირა:
„შეხედე! იქ, წყალზე!“
ყველა შებრუნდა. ხის ნავი ნელა მიცურავდა მდინარეზე, დატბორილ ღობეებსა და დამტვრეულ ხეებს შორის. ის პატარა იყო, ძველი, როგორც სათევზაო ნავი. არავინ ნიჩბოსნობდა. ის უბრალოდ დინებასთან მიცურავდა.
შიგნით რაღაც იყო, საბანში გახვეული.
კაცი წყალში შევიდა და ნავი ნაპირზე გაიყვანა. დანარჩენები გაიყინნენ. მან ფრთხილად გახსნა საბანი… და დაინახა ბავშვი. პატარა, თბილი, დახუჭული თვალებით. სუნთქავდა.
და მის გვერდით იყო ჩანაწერი. სველი, მაგრამ სიტყვები მაინც იკითხებოდა:
„გადაარჩინე. დანარჩენი უმნიშვნელოა“.
არავინ იცოდა, ვისი იყო. სოფელში არც ერთი ორსული ქალი არ დაკარგულა. არცერთ ოჯახს არ შეუტყობინებია დაკარგული ბავშვის შესახებ. ბავშვი მშრალ ტანსაცმელში გაახვიეს, დარჩენილ სახლში წაიყვანეს და ღუმელი აანთეს. ის არ ტიროდა. უბრალოდ იწვა იქ, თითქოს ელოდა.
რიგრიგობით კვებავდნენ: ვიღაცამ ფორმულა მოუტანა, ვიღაცამ კი სცადა გაეხსენებინა, როგორ უნდა დაეჭირა ბავშვი. ადამიანები, რომლებმაც დაკარგეს სახლები, დოკუმენტები, ყველაფერი, მოულოდნელად ერთი წამით დაივიწყეს თავი და მხოლოდ მას უყურებდნენ. ერთმა მოხუცმა ჩუმად თქვა:
„ეს ბავშვი ნიშანს ჰგავს. თითქოს მდინარემ თავად აღადგინა ჩვენი იმედი“.
მაგრამ კითხვა კვლავ რჩებოდა: ვინ ჩასვა ის ნავში? და სად არის ეს ადამიანი ახლა?
როდესაც წყალი უკან დაიხია, მაცხოვრებლებმა დანგრეულ სახლებში სიარული დაიწყეს. სოფლის ბოლოს, ტყესთან უფრო ახლოს, ხის სახლი იდგა – ან ის, რაც მისგან დარჩა. სახურავი ჩამონგრეული იყო, კედლები ნახევრად ჩაძირული. და იქ, ყოფილ საბავშვო ოთახში, კედელზე ფანქრით დახატული ესკიზი იპოვეს – დაუდევარი, მაგრამ იკითხება: ქალის სილუეტი, ნავი… და მის გვერდით, აკვანი.
და ნახატის ქვეშ, ერთი სიტყვა: „მაპატიეთ“.
მას შემდეგ ხალხი ამ ამბავს სხვადასხვაგვარად ჰყვება. ზოგი თვლის, რომ დედა შვილის გადარჩენისას დაიხრჩო. სხვები თვლიან, რომ ის ჯერ კიდევ ცოცხალია, მაგრამ წავიდა, რადგან ფიქრობდნენ, რომ ეს საუკეთესო იყო. ზოგი კი თვლის, რომ ბავშვი საერთოდ არ იყო მისი და ის უბრალოდ ის იყო, ვინც შეუძლებელი გაბედა.
ჩვილი ამ სოფელში გაიზარდა. ის ბავშვთა სახლში არ მიუყვანიათ. ისინი ერთად ზრდიდნენ: კვებავდნენ, ასწავლიდნენ სიარულის სწავლებას, ლაპარაკს. მან არასდროს იცოდა, ვინ იყო მისი დედა… სანამ ერთ დღეს, მრავალი წლის შემდეგ, ძველ კარადაში ეს წერილი არ იპოვა.
მხოლოდ მაშინ იკითხა:
„ვინ ჩამსვა ნავში? და რატომ დაწერეს, რომ ყველაფერს მნიშვნელობა არ ჰქონდა?“
პასუხი, რომელიც მან მოისმინა, ისეთი იყო, რომ სოფლის ზარები დიდი ხნის განმავლობაში გაჩუმდა და ბავშვებმა სიცილი შეწყვიტეს.
მაგრამ ეს სხვა ამბავია.
